Informator Kulturalno-Gospodarczy Co Gdzie Kiedy Najważniejsze wydarzenia kulturalne i biznesowe w mieście Warszawa. Zapowiedzi, wywiady, relacje, ciekawe miejsca i ciekawi ludzie.
Powiązane artykuły
Zastanawiasz się jak to jest, że po każdej kolejnej “udanej diecie” masz znowu kilka kilogramów więcej? Jak to się dzieje, że gdy już mam upragnioną wagę i mimo trzymania się limitu kalorii ciągle przybieram? Większość osób odchudzających się w ciągu 5 lat tyje z powrotem,a ok. 40% z nich ma wagę większą niż przed odchudzaniem.* Jak to się dzieje?
Nasz mózg jest fenomenalny a najlepsze, że gdy działa, nie potrzebuje do tego naszej woli. Ma to rzecz jasna swoje złe i dobre strony. Dobre strony to takie, że np. podczas robienia różnych pasjonujących rzeczy nie musimy pamiętać o tym żeby oddychać czy jak się poruszać. Zła strona jest związana z naszym odchudzaniem.
Jak działa mózg i metabolizm osoby która straciła kilogramy?
Rosenbaum i jego kolega Joy Hirsch wykonali ciekawe badanie z rezonansem magnetycznym do obrazowania mózgu ludzi przed utratą wagi jak i po jej utracie. Podczas badania pokazywano uczestnikom żywność typu winogrona, słodycze etc. jak również różne przedmioty. Co się okazało? Jak mówi Rosenbaum: „Kiedy straciłeś ciężar, twój mózg ma większą emocjonalną odpowiedź na jedzenie”. Okazało się, że osoby które schudły i spoglądały na jedzenie miały większą odpowiedź w częściach mózgu związanych z nagrodą i niższą reakcją w obszarach związanych z kontrolą. To sugeruje, że ciało żeby wrócić do swojej poprzedniej wagi wywołuje w nas większe pragnienie prowadzące do podekscytowania jedzeniem. Niestety również daje mu mniejszą siłę woli aby się przeciwstawić nadmiernym kaloriom.
Inne badania jakie przeprowadzili Leibel i jego kolega Michael Rosenbaum wyraźnie pokazują jak zmienia się nasz metabolizm gdy stracimy niechciane kilogramy. Jedna z uczestniczek tego badania przed rozpoczęciem odchudzania miała zapotrzebowanie na poziomie 3000 kalorii dziennie żeby utrzymać swój poziom wagi. Po tym gdy zrzuciła wagę ponad 10% jej zapotrzebowanie na dzienne kalorie do utrzymania wagi zmieniły się drastycznie. Żeby utrzymać nową wagę potrzebowała 2300 kalorii, podczas gdy kobiety z jej wagą i w jej wieku ale nie odchudzające się wcześniej mogły spożywać bezkarnie 2600 kalorii.
Dlaczego tak działa nasz mózg?
Nasz mózg ma coś takiego co jest nazywane wagą fizjologiczną. Może ona się wahać w granicach 4-7 kilogramów w jedną lub drugą stronę. Za naszą wagę odpowiada część mózgu zwana podwzgórze. I to właśnie ona reguluje w zmieniających się warunkach funkcje naszego organizmu odpowiedzialne m.in. za metabolizm. Czyli krótko mówiąc, gdy zrzucimy więcej kilogramów niż mózg ma zapisane w tzw. wadze fizjologicznej to uruchamiają się procesy mające zmienić ten stan. Bardzo fajnym porównaniem może być działanie termostatu w urządzeniach grzewczych. Jeżeli otworzymy okno w pokoju to termostat uruchamia piece które pracują całą mocą do przywrócenia zaprogramowanej wcześniej temperatury. Tak samo dzieje się z naszym mózgiem, gdy tracimy za dużo kilogramów uruchamia on wiele mechanizmów mających zmienić ten stan i wrócić do zaprogramowanej wagi. Nie jest tu istotne czy jesteś osobą szczupłą czy z nadwagą, mózg niestety tego nie rozróżnia.
Kolejną smutną wiadomością jest to, że dużo szybciej i łatwiej jest zmienić zapisaną w mózgu wagę fizjologiczną w górę niż w dół. Wynika to m.in. z dotychczasowej ewolucji i tego, że częściej nasi przodkowie mieli problem z niedoborem pokarmu niż przesytem jak ma to miejsce teraz. Czyli już wiemy dlaczego tak ciężko jest nam zrzucić kilogramy a gdy już to zrobimy dlaczego tak łatwo wracamy. Nasuwa się jednak pytanie, czy taki stan i działanie naszego mózgu jest stałe? Wstępne badania w Columbia sugerują, że przez sześć lat po utracie wagi mózg nadal będzie bronił starą, wyższą wagę, wypalając znacznie mniej kalorii, niż się tego spodziewano.
Czy możemy coś z tym zrobić?
Skoro więc widzimy, że żeby zrzucić zbędne kilogramy nie wystarczy nam dieta na jakiś czas. Natomiast bycie na ciągłej diecie chyba mało komu się uśmiecha. Zresztą gdyby diety na odchudzanie były skuteczne to przecież wszyscy byśmy byli szczupli. Co w takim razie możemy zrobić?
– Jeść wtedy gdy jesteśmy głodni. Dokładnie tak, wtedy gdy jesteśmy głodni a nie wtedy gdy chcemy dać sobie nagrodę w postaci jedzenia lub chwilowo poradzić z nadmiarem emocji.
– Jeść uważnie. Co znaczy jeść uważnie? W skrócie można powiedzieć, że chodzi o bycie świadomym samego faktu jedzenia. Czyli nie jemy przed telewizorem, komputerem czy w biegu.
– Być świadomym tego co jemy. Wczujmy się w smak, zapach i konsystencję pokarmu jaki wkładamy do ust. Zanim zaczniemy go gryźć delektujmy się nim odkrywając go na nowo. Wiele osób będzie zaskoczona nowymi doznaniami.
– Nauczmy się trochę oszukiwać nasz mózg. Jedzmy pokarmy wysokobłonnikowe dające szybkie uczucie sytości.
Niektórzy pewnie pomyślą czy warto podejmować tyle zmian w swoim życiu dla paru kilogramów nadwagi? Badania sugerują, że nawet 5-procentowa utrata wagi może zmniejszyć ryzyko wystąpienia cukrzycy, choroby serca i innych problemów zdrowotnych związanych z otyłością.
Artur Orzełowski
Psychodietetyk, dietoterapeuta, diet coach. Dietetyk który nie układa diet na odchudzanie.
ZdrowotnaDieta.pl – Centrum Dietoterapii i Dietetyki
Bibliografia:
http://www.nytimes.com/2012/01/01/magazine/tara-parker-pope-fat-trap.html?_r=0&pagewanted=all
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2926239/
http://www.clinsci.org/content/124/4/231#T2
www.ted.com
http://www.cumc.columbia.edu/
